Sądowe zaprzeczenie ojcostwa

Czym jest ojcostwo?

Pojęcie „ojcostwo” ma bardzo szeroki zakres znaczeniowy, gdyż wyrażana za jego pomocą wartość logiczna może mieć charakter biologiczny, obyczajowy, społeczny, symboliczny, a także prawny. W świetle systemu prawa rodzinnego ojcostwo jest instytucją prawną, ustalającą pochodzenie dziecka od mężczyzny i związany z tym biologicznym faktem stosunek prawny łączący ojca i dziecko. Według prawa polskiego obowiązuje domniemanie, że mężczyzna będący mężem matki jest ojcem dziecka urodzonego przez nią podczas trwania małżeństwa lub przed upływem 300 dni od jego ustania lub unieważnienia. Domniemanie to może być obalone w wyniku sądowego zaprzeczenia ojcostwa, a także nie ma zastosowania, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji. Należy pamiętać, iż dziecko urodzone poza małżeństwem ma wobec swego ojca takie same uprawnienia i obowiązki jak dziecko pochodzące z małżeństwa.

Sądowe zaprzeczenie ojcostwa

Kto może żądać zaprzeczenia ojcostwa

Biorąc pod uwagę, iż ojcostwo jest więzią biologiczną i prawną łączącą mężczyznę z dzieckiem, a także jego matką, podmiotami uprawnionymi do wytoczenia roszczenia o zaprzeczenie ojcostwa przed Sądem będą wszystkie wymienione osoby. Osoba posiadająca legitymację czynną do wystąpienia z powództwem musi pamiętać, aby wystąpić z nim z zachowaniem ustawowego terminu na wniesienie powództwa, a także wytoczyć je przeciwko konkretnym podmiotom, także wskazanych przez ustawę. Podmiot wnoszący i popierający swoje roszczenie musi mieć także na uwadze, iż celem procesu o zaprzeczenie ojcostwa nie jest ustalenie ojcostwa biologicznego męża matki, lecz obalenie ustawowego domniemania, że dziecko od niego pochodzi (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2000 r., sygn. akt: III CKN 1422/00, publikator: OSNC 2001/7-8/106).

Jak wygląda proces o zaprzeczenie ojcostwa?

Zaprzeczenie ojcostwa jest procesem opierającym się na wykazaniu, a nie na udowodnieniu, iż mężczyzna prawnie uznawany za ojca dziecka w rzeczywistości nim nie jest. Proces ten niesie ze sobą głównie konfrontację stron postępowania, w czasie którego przedstawia się Sądowi dowody w postaci: zeznań świadków, wyników testów DNA i opinii biegłych. Wskazane środki dowodowe mają przede wszystkim następujący cel – potwierdzić lub obalić istnienie więzi genetycznej pomiędzy prawnie uznawanym ojcem a dzieckiem. Ostatecznym rezultatem rozprawy może być zaprzeczenie ojcostwa lub potwierdzenie biologicznego pokrewieństwa.

Mając na uwadze powyższe, sprawa o zaprzeczenie ojcostwa charakteryzuje się zamkniętym kręgiem podmiotów posiadających prawo do wszczęcia procesu jako powód i do jego udziału jako pozwany. Etap przedsądowy wymaga od powoda zgromadzenia dowodów pozwalających na potwierdzenie lub wykluczenie ojcostwa w danym przypadku. Rozprawa sądowa jako rozstrzygający etap całego procesu, podczas której strony prezentują swoje argumenty, a sąd podejmuje ostateczną decyzję, uwzględniając zgromadzony przez strony materiał dowodowy.

Proces o zaprzeczenie ojcostwa jest niewątpliwie procesem spornym, potrafiącym wzbudzić wśród stron wiele negatywnych emocji, w wyniku których może dojść do utrudnienia uzyskania przez stronę dowodu z badania DNA ojca i dziecka. Natomiast omawiane zagadnienie ma bardzo szeroki zakres, a zawarcie całkowitego omówienia byłoby trudne w jednym artykule. Z tego względu pragnę zaprosić do kontaktu z naszą kancelarią, celem omówienia swojej sprawy związanej z zaprzeczeniem ojcostwa i podjęcia właściwych kroków w tym celu.

Zapraszam również do zapoznania się z innymi artykułami na naszym blogu, podejmujących się omówieniem innych zagadnień związanych z prawem rodzinnym.

Autor: apl. adw. Piotr Bogdanowicz
Niniejsze opracowanie nie stanowi porady prawnej.